Γαλανός Σωτ. Γεράσιµος
Στη δυτική πλευρά της νήσου Κεφαλληνίας και στη χερσόνησο της Παλικής, κοντά στον όρµο Ορθολίθια, βρίσκεται η παραλία των Πετανών. Ο δρόµος που οδηγεί σε αυτήν είναι αυτός της Ανωγής και περνά από τα χωριά, Αγία Θέκλη, Βιλατώρια, που επίσης συναντά σε διχάλα τον άλλο δρόµο από την Κοντογεννάδα και τις Βώβικες και οδηγούν τον επισκέπτη στον φιδίσιο κατήφορο των Πετανών. Βέβαια υπάρχει και ο δρόµος που οδηγεί στο Λειβάδι , δηλαδή στην οδική κεντρική αρτηρία της Παλικής. .
Κατεβαίνοντας το δρόµο για τους Πετανούς, θαυµάζεις το άνοιγµα των γύρων ορεινών όγκων που δηµιουργούν κατηφόρειες από αρµάκια και µικρά χωµάτινα σκαλοπάτια και στο φίληµα µε τη θάλασσα ο καµβάς δένει ασπρογάλαζος.
Σε τόξο περίπου 850 µέτρων τραβά το µήκος της παραλίας των Πετανών, και ποικίλει στο ασπριδερό µωσαϊκό της στο µέγεθος των ψηφίδων που τη συνθέτουν. Καθώς κατεβαίνεις από ψηλά τις στροφές του δρόµου, αν είναι πρωί, και αντικρίζεις τη θάλασσα των Πετανών, νιώθεις πως η θάλασσα είναι σπίρτο µπλε, (οινόπνευµα) που παίζει µε χίλιες αποχρώσεις, και που οφείλονται στα θαλάσσια ρεύµατα που έχει η περιοχή.
Η παραλία είναι αρκετά πλατιά ιδιαίτερα στο µέσο της και κλείνει τα πλάτη της προς στις άκρες , εκεί που υψώνονται οι πλαγιές πιο ρωµαλέες.
Τις κατηφόρειες κουρτίνες των βράχων που περιτριγυρίζουν τους Πετανούς , ντύνουν µέσα στο πράσινο µυριάδες φυτικές κλωστές και άνθη. Και στο πέρασµα από τα γουλιά προς το πράσινο θα συναντήσεις από καφέ χρωµατισµούς έως τα µεγάλα κηροπήγια κι άλµπουρα από τους αθάνατους που τρέφονται µε της αλµύρας το γάλα
Το πέτρωµα είναι αυτό που σε συνεργασία µε τη θάλασσα µέσα στους αιώνες δηµιούργησαν την λευκή παραλία. Όλη η περιοχή αυτή της Παλικής έχει ασβεστολιθικό πέτρωµα και, καθώς το κύµα το µάχεται, ασπρίζει και γαλακτώνει τη θαλάσσια περιοχή. Το αεικίνητο και φυσικό αυτό πάλεµα , που χρόνια τώρα εκεί γίνεται, συνεχίζει να µεγαλώνει την παραλία και εµείς να απολαµβάνουµε την οµορφιά της.
Το πέτρωµα ανήκει στην Μεσοζωική περίοδο, όταν η Παλική πρόβαλε από την θάλασσα ως τεκτονικό κέρας, του οποίου ο άξονας ταυτίζεται µε την ορεοράΧΗ των ασβεστολιθικών υψωµάτων: Βουνό, Βιλατώρια, Άγιος Γεώργιος και Αθέρας.
Ως συνέχεια της παραλίας των Πετανών είναι και η παραλία της Αγίας Ελένης, προς νότια και δυτικά των Πετανών.
Τα πετρώµατα των ορεινών τειχών που αγκαλιάζουν και ορίζουν τους Πετανούς, δε συγκρατούνε τα όµβρια ύδατα µε αποτέλεσµα να υπάρχουν πολλές πηγές και να κατασταλάζουν το νέρινο αίµα τους στα άσπρα βότσαλα της παραλίας.
Πολλές φορές έχει παρατηρηθεί το φαινόµενο της αποκόλλησης βράχων και χωµάτινων όγκων, που πέφτουν µε ορµή στα γουλιά της παραλίας, αφού δεν µπορούσαν να κρατήσουν το βάρος του νερού. Έχει δε παρατηρηθεί και κατολίσθηση σε µέρος προς τη θάλασσα.
Τα νερά της θάλασσα σε ορισµένα σηµεία είναι κρύα άσχετα από το κλίµα της εποχής και αυτό συµβαίνει επειδή αναβλύζουν µέσα σε αυτήν πηγές γλυκού νερού. Έτσι εξηγείται και το όνοµα των Πετανών, δηλαδή Πετανοί ερµηνεύεται, ως διαρκής κίνηση νερών.
Το τοπωνύµιο φαίνεται να είναι οµηρικό και κάποιοι στίχοι από την Οδύσσεια µας δίνουν πληροφορίες για αυτό.
«αιγίβοτος δ' αγαθή και βούβοτος έστι µεν ύλη παντοίη, εν δ' αρδµοί επηετανοί παρέασL»
Οδ. ν 246-247
"Καλός τόπος ιΥια γίδια και βόδια υπάρχουν σ' αυτήν κάθε λοιΥής δένδρα και συνέχεια ποτιστικά αυλάκια. "
Αρδµός= Ποτίστρα
Επηετανοί= ο διαρκών έτος, ο άφθονος, επαρκής
εΠηΕΤΑΝΟΙ έγινε Πετανοί, δηλαδή, σηµαίνει τον τόπο που έχει πoλλά νερά καθ' όλο το έτος.
Είναι αλήθεια, πως, όταν σκάψεις µε τα χέρια σου στην αµµουδιά των Πετανών θα βρεις γλυκό νερό.
Θα έχει ενδιαφέρον να γίνει µια µελέτη για την πυκνότητα του θαλασσινού νερού στην παραλία αυτήν, που, σµίγει το αλµυρό νερό της µε το γλυκό του ουρανού και της γης το φιλτραρισµένο.
Στα υψώµατα των Πετανών υπάρχουν πολλές πηγές νερού, όπως η ιστορική πηγή στις Χάλκες, στον Τυχιά, στα Ιριά ή Γυριά, στο Κεράσι και στη κατηφορική πηγή στο Γιούτι , που οι κάτοικοι των γύρων χωριών την έχουν κάνει πηγάδι.
Αξίζει να αναφέρουµε ότι στα Γυριά υπήρχε σπουδαίο µοναστήρι, όπου γι' αυτό αναφέρεται εκτενώς ο Ηλίας Τσιτσέλης στο έργο του <<Κεφαλληνιακά Σύµµικτα τόµος Β, Αθήνα 1960 σ. σ. 341-344».
Η παράδοση λέει, πως, όταν καταστράφηκε το µοναστήρι, η µεγάλη καµπάνα έπεσε στη θάλασσα των Πετανών. Τα ερείπια του µοναστηριού υπάρχουν ακόµη έως και σήµερα. Το µοναστήρι των Ιερείων ή Γεριών, υπήρχε νότια των Πετανών, πάνω στο ύψωµα σε µεγάλο πλάτωµα, ενώ στα βόρεια και στο ακρινό ύψωµα που λέγεται του Αγίου Γεωργίου υπάρχουν ίχνη από Μυκηναϊκό κάστρο και σηµεία κατοίκησης.
Μέσα σ' όλα υπάρχει και του λαού ο λόγος, που αποτυπώνεται ως παροιµία και µιλά για τον καιρό, που πολλές φορές ρίχνει πλερέζα το µαύρισµα του φορτωµένου νερού και αέρα σύwεφου.
«Όταν αστράψουν τα Γυριά, δεν υπάρχει καµιά παρηγοριά .... »
δηλαδή όταν σκοτεινιάσει από µαύρα σύwεφα η περιοχή, τότε θα φέρει σίγουρα κακοκαιρία. Βλέπεις από εκεί κτυπά όπως λένε ο Γαρµπής και φέρνει το νερό.
Κεφάλαιο σηµαντικό για την περιοχή των Πετανών, υπήρξε ο Ξούρας, Παναγής Ευθυµιάτος, από την Αγία Θέκλη, που ήταν για χρόνια ο άνθρωπος που διατηρούσε ένα παραδοσιακό µαγαζί εκεί στην παραλία. Ένα µαγαζί µε τσίγκους που έδεναν µε το απλό µπετόν και το ψαθί που κρατούσε τη δροσιά του Ιονίου Πελάγους.
Μαγείρευε ψάρι της θάλασσας και ψάρι της στεριάς, έτσι λένε στην Παλική τις αγουροντοµάτες κι ότι άλλο ήταν δυνατό να βρεθεί στο µαγαζί του, που ήταν κατάλληλο για φαγητό.
Ήταν ένας άνθρωπος που είχε δει πολλά και αποκτούσε εύκολα σχέση µε τους πελάτες του. Καλοσυνάτος και αστείος και άλλοτε στοχαστικός, δε δίσταζε να σου χαρίσει την παροιµία που, σαν άγραφος νόµος σε συµβουλεύει. Ο γερο- Ξούρας ήξερε τα καπρίτσια της θάλασσας των Πετανών , άλλωστε την ένιωθε την αρµύρα της και την µυρωδάτη αύρα της λόγω που, είχα αποκτήσει δεσµό ερωτικό και συνεταιριστικό.
Και ήξεραν και οι δύο, η θάλασσα των Πετανών και ο γερο- Ξούρας, πως, έτσι και αντάριαζε το πέλαγος και το κύµα µάλωνε µε τον βράχο, και κάποιος κινδύνευε να χαθεί µέσα στον άσπρο βυθό, άρπαζε το χονδρό σκοινί ο Ξούρας και ξορκούσε το κακό. Νικούσε την ορµή της θάλασσας και έσωζε την ψυχή ...
Αναµνήσεις πολλές από τη µορφή του γερο-Ξούρα Τα στοιχεία της φύσης που τον κύκλωναν ήταν η θάλασσα και η γυναίκα. Για τη δεύτερη περίπτωση γινόταν ένας Ζορµπάς, που και το χορό, και της σάρκας την ποτισµένη αρµύρα, αντάρευε µε χαµόγελο και µε πόθου µατιά. Ο Ξούρας άφησε µια εικόνα και µια εποχή για τους Πετανούς και ταυτίστηκε µε τη αύρα που χαϊδεύει χρόνια τώρα τα ρείκια και τα βότσαλα της περιοχής των Πετανών.
Καθώς περιδιαβαίνεις την παραλία των Πετανών σήµερα, που οι καιροί έχουν αλλάξει, θα εντοπίσεις τα ίχνη από την φθοράς του χρόνου, ένα καρνάγιο. Μα αν προσέξεις και τη θάλασσα στα ρηχά της κατά εκεί θα δεις και φλέβες από βράχους που συνεχίζουν τα δικαιώµατά τους µέσα στη θάλασσα. Αν το µάτι ξεφύγει, από τις σπηλιές και τη βοή του κύµατος και αναρριχηθεί στις πλαγιές, θα δει τα καλαίσθητα σπίτια, που έχουν φυτρώσει και αγκαλιάζουν τον περίγυρο. Μετά του Ξούρα το µαγαζί, ίσα µε το κύµα από παλιά κι από τα πρώτα, η βίλλα του Στέφανου του Τζουγανάτου, που µε τοίχο ψηλό µοιάζει σαν παραθαλάσσιο κάστρο.
Σήµερα το πόστο - µαγαζί της Ερασµίας Ευθυµιάτου- Πετράτου, κόρη του Ξούρα συνεχίζει µε την ίδια καλοσύνη και εξυπηρέτηση να αγκαλιάζει τον κάθε επισκέπτη. Τέλος ας δεχτούµε την εξήγηση που µας κολακεύει όλους µας, ίσως γιατί συµβαίνει, ότι Πετανοί, είναι το µέρος που πετάει ο νούς. **
-----------------------------------------------------------------------------
Από το φόρουμ της Αγίας Θέκλης
**Σύμφωνα με κάποιες εκδοχές το μέρος έχει λάβει το όνομα του από την συνένωση των λέξεων πετάω+νους
*** Κατά τον Λιβιέρη Λιβιεράτο , ο Ουλλιαμ Σαίξπηρ στο ανερμήνευτο μέχρι τώρα έργο του "Τρικυμία" , το νησί του Πρόσπερο είναι η Κεφαλονιά και η παραλία της "Τρικυμίας" είναι η Πετανοί
==============================================
============================================
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου