Ευαγγελία Πρωτονοτάριος-Δειλάκη
Η αρχαιολόγος Ευαγγελία Πρωτονοτάριος-Δειλάκη συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σπουδαιότερους Έλληνες αρχαιολόγους. Στην αξία του επιστημονικού της έργου θα πρέπει να συνεκτιμηθεί το πλούσιο ανασκαφικό της έργο και τα ευρήματα που η αρχαιολογική της σκαπάνη έφερε στο φως , το σύνολο των επιστημονικών δημοσιευμάτων και ερευνών της και το αποτέλεσμα της δραστηριότητας της από τις διάφορες υπεύθυνες θέσεις που βρέθηκε. Το τελευταίο ίσως αποτελεί και το σημαντικότερο, μιας και το μεγάλο πλήθος αρχαιολογικών και ιστορικών ευρημάτων που ανέδειξε , φαντάζει ελάχιστο μπροστά στο πλήθος εκείνων που μερίμνησε να διασωθούν μέσα από τις θέσεις που υπηρέτησε.Μια βόλτα στην παλιά πόλη του Ναυπλίου αρκεί για να το επιβεβαιώσει.
Υπήρξε για μεγάλο χρονικό διάστημα αρχικά επιμελήτρια και αργότερα έφορος στην Δ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων Αργολιδο-Κορινθίας. Στη συνέχεια υπήρξε διευθύντρια της Διεύθυνσης Αρχείου Μνημείων και τέλος προϊσταμένη στη νεοσυσταθείσα το 1979 Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας, με αρμοδιότητες τότε σε όλη την επικράτεια .Έχοντας μακρά και πολύτιμη εμπειρία, κυρίως από την Αργολίδα, την αντιμετώπισε εξ αρχής σοβαρά και χρόνο με το χρόνο αυτή μεγάλωσε τόσο σε προσωπικό ποικίλων ειδικοτήτων, όπως απαιτείται από το αντικείμενό της, όσο και σε ερευνητικές δραστηριότητες (αρχαιολογικές και παλαιοντολογικές ανασκαφές σε σπήλαια) υποστηρίζοντας σθεναρά τους νέους επιστήμονες και τα προγράμματά τους και καθιστώντας αυτή την Εφορεία ουσιαστικά ένα ερευνητικό κέντρο, έτσι ώστε σήμερα να είναι περιζήτητη από πάρα πολλούς νέους επιστήμονες..Από την εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας αποχώρησε το 1991 οπότε και συνταξιοδοτήθηκε. Χρήστηκε ,επίσης επίτιμος έφορος Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού.
Μερικά από τα ανασκαφικά της ευρήματα είναι :
• η ανακάλυψη και ανασκαφή του μικρού θεάτρου στην Παλαιά Επίδαυρο
• ανασκαφές του του Θολωτού μυκηναϊκού τάφου στην Kαζάρμα
• ανασκαφές του του μυκηναϊκού νεκροταφείου της Ναυπλίας
• ανασκαφές του του νεολιθικού οικισμού στα Δενδρά των μεσοελλαδικών τύμβων του Άργους και του Ασκληπιείου Φενεού.
Σημαντικό είναι και το πλήθος των δημοσιεύσεων της , μερικά εκ των οποίων είναι:
• Πρωτονοτάριου- Δεϊλάκη Ε., «Ανασκαφή Φενεού 1958, 1959, 1961», ΑΔ 17 (1961/62), Χρονικά Β’, Αθήνα 1963, 57-61.
• Πρωτονοτάριου- Δεϊλάκη Ε., «Καταστροφές από σεισμούς και πλημμύρες στην αρχαία Φενεό»,στο Καλλίστευμα, Μελέτες προς τιμήν της Όλγας Τζάχου-Αλεξανδρή, Αθήνα 2001, 433-438.
• Πρωτονοταρίου-Δεϊλάκη Ε., "Από το Άργος του 8ου και 7ου αι.π.Χ.", from journal Annuario della Scuola Archeologica di Atene e delle Missioni Italiane in Oriente 60 (1982)
• Πρωτονοταρίου-Δεϊλάκη Ε., "Κτιστός πυραμιδοειδής τάφος εκ του νεκροταφείου Κραννώνος", Θεσσαλικά Γ΄ (1960), 29-43
. Ευ. Πρωτονοταρίου-Δεϊλάκη, Οι Τύμβοι του Άργους, Αθήναι 1980
Αντίστοιχο του επιστημονικού της έργου ήταν το ήθος της και το σθένος της να προασπίζεται την διάσωση της αρχαιολογικής και ιστορικής κληρονομιάς μας. Παρόλο που αδυνατούμε να γνωρίζουμε τα προβλήματα , τις αντιδικίες και το έλλειμμα της κρατικής μέριμνας που πιθανώς να αντιμετωπίζει ο χώρος , γνωρίζουμε ότι στην επιμονή και το πείσμα της αρχαιολόγου Ευαγγελία Πρωτονοτάριου-Δειλάλη αποδίδεται η διάσωση της φυσιογνωμίας της παλιάς πόλης του Ναυπλίου. Ως προϊσταμένη της Εφορείας κλασσικών αρχαιοτήτων Αργολιδοκορινθίας ,έδωσε σκληρούς αγώνες για να μην αλλοιωθεί η παλιά πόλη από νεωτερισμούς και πολλές φορές ήρθε σε αντιπαράθεση με επαγγελματίες του Ναυπλίου, των οποίων, υποτίθεται ,θίγονταν κάποια μικρό-συμφέροντα. Μαζί με υποψιασμένους αρχιτέκτονες, οδήγησαν σε βασιλικό διάταγμα που προβλέπει τον αρχιτεκτονικό έλεγχο της παλιάς πόλης. Οποιαδήποτε νέα οικοδομή ή επισκευή έπρεπε να συμμορφώνεται με το τριγύρω αρχιτεκτονικό χρώμα. Βέβαια παρατυπίες και παρασπονδίες έγιναν, με κακό γουστα κτίρια-κουτιά, ιδίως στην περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Αλλά το μοναδικό αυτό σύνολο που αποτελεί τη πόλη του Ναυπλίου βασικά διαφυλάχθηκε, πράγμα σπανιότατο, αν όχι μοναδικό, πανελλαδικά. Η «Αρχαιολογία» παρακολουθούσε στενά κάθε διαμόρφωση, κάθε επισκευή, κάθε πανωσήκωμα Μάλιστα την εμμονή της στην προάσπιση της φυσιογνωμίας του παλιού Ναυπλίου την ..πλήρωσε με δυσμενή μετάθεση στη Μαγνησία ,για να επανέλθει αργότερα και μέχρι το 1978 , όταν μετατέθηκε στις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού.
Το ίδιο ακριβώς σθένος διατήρησε σε όλη την διαδρομή της (όπως στην περίπτωση της εκμετάλευσης της μικρής Επιδαύρου). Σε αυτό οφείλεται το κύρος και ο σεβασμός που εμπνέει η προσωπικότητα της. Όταν το 2002 απεβίωσε , τόσο ο τοπικός όσο και ο πανελλήνιος τύπος αναφέρθηκε στο θλιβερό γεγονός και το έργο της. Χρόνια αργότερα.,Το 2008 , σε εκδήλωση απονομής φόρου τιμής στο Πρόσωπό της από την κοινότητα των Ναυπλιωτών εκφράστηκε η επιθυμία να αποδοθεί το όνομά της σε δρόμο της πόλης του Ναυπλίου.
Κάποια ενδεικτικά δημοσιεύματα για τη ζωή και το έργο της είναι:
- εισαγωγή του Γιώργου Ρούβαλη «Παλιά Αρχοντικά του Ναυπλίου – Περίπατος στην ομορφιά».
-Μνήμη Ευαγγελίας Δεϊλάκη
- http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_11/07/2010_407241=========================================================
- http://www.nafplio.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=138%3A2011-06-04-07-22-36&catid=36&Itemid=44
- http://archive.enet.gr/online/online_text/c=113,dt=31.10.2006
- http://www.aegeussociety.org/gr/index.php/new-books/details/the-tumuli-of-argos/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου